Σαν σήμερα, ακριβώς πριν 30 χρόνια, κυκλοφόρησε το “Nevermind”.
Ποτέ αλλοτε και ποτέ έκτοτε ένα album δεν άλλαξε με τη μία, ολόκληρη τη μουσική για πάνω απο 10 χρόνια. Ο δίσκος αυτός και η επιτυχία του, σε συνδυασμό με το lead single “Smells like teen spirit” καθόρισε μια ολόκληρη δεκαετία με τους εξής τρόπους :
1. Say “hello” to alternative rock. Το album ήταν η κηδεία της Hair Metal και έστειλε στο cult περιθωριο το παραδοσιακό και ποιοτικό “metal”. Ουσιαστικά έθεσε τα στάνταρ, δε χρειάζονται πια βιρτουόζοι κιθαρίστες και μετρονόμοι ντράμερ. Δε χρειάζεται ο lead singer να ναι υψίφωνος ή αηδόνι. Η μετριότητα (γιατί τεχνικά, περί αυτού πρόκειται) σε όλους τους τεχνικούς τομείς καλύπτεται από το παραγωγικό πέπλο του Butch Vig που βάζει τα drums και bass μπροστά. Δηλαδή στη μάπα.
2. Την ίδια ώρα η Generation X απελέυθερωνεται από όλα τα κλισέ της rock. Τέλος οι ψευτοκαψούρικοι ερωτικολαϊκοί στοίχοι, τέλος οι μεταφυσικοί ψευτοσατανιστικοί υπαινιγμοί. Εδώ έχουμε next lever κρυπτικότητα, κατάθλιψη, αυτοαμφισβήτηση, λυρισμό, εικόνες… άλλα κόλπα. Μουσικά, καταργείται το solo και έχουμε νότες και συγχορδίες που δεν είχαμε ξανακούσει.
3. Στυλιστικά δε μας νοιάζει τίποτα. Όλα second handed, καθημερινά σκισμένα baggy. Τέλος η λακ, τέλος τα βαψίματα, τέλος τα μασκαρέματα. Οι frontmen γίνονται αντιήρωες και μπροστά μπαίνει η μουσική και όχι οι stars. Όσο κι αν οι Counring Crows ή οι Soul Asylum έβγαλαν “γκόμενους” ο κόσμος ήθελε μουσική. Όχι pretty faces.
4. Μεγάλωσε η γκάμα της rock. Πέρα από τη grunge ήρθε στη ζωή μας το new metal, η post punk, η Brit pop, η new college radio rock, η post grunge και όλα τα παρακλάδια ή ψευτοπαρακλαδια. Με μεγάλα ονόματα (Radiohead, Oasis, Linkin Park, κλπ) αλλά και gimmicks (Silverchair, Eels, Bloodhound gang κ.α.)
5. Οι Nirvana ουσιαστικά τέλειωσαν την παραδοσιακή pop. Aπό το 92 και μετά τα charts θα είχαν μόνο R&B, Hip Hop, rock k dance. Το 91 ήταν η τελευταία μεγάλη χρονιά του Michael Jackson και η pop θα περίμενε το 1999 να ξαναγεννηθεί από τη Σουηδία (Max Martin) και τα boy bands vs Britney η Aguilera. Τα 90s ήταν η τελευταία ενδιαφέρουσα μουσικά δεκαετία σε όλα τα είδη και το κύκνειο άσμα της rock.
Θα μπορούσα να γράφω ώρες για την αλλαγή αυτή γιατί την έζησα έντονα. Ήμουν αυτός που ΔΕΝ του άρεσε το Nevermind. Δεν το αγόρασα. Πήρα Pearl Jam, Soundgarden τα πάντα. Σα να αρνιομουν να αποδεχτώ το ειδικό βάρος που είχε. Και όταν ο Butch Vig έκανε τους Garbage ήμουν θαυμαστής να φανταστείτε…
Αλλά η ιστορία έγραψε. Άσχετα από το τραγικό φινάλε του Cobain, άσχετα από την άνθιση του Groll σε μουσική μορφή, το Nevermind ήταν το ορόσημο.
Υ.Γ. αν θέλετε να δείτε τη grunge “in a nutshell” δειτε το performance των Nirνana στα 1992 VMAs. Η φράση “πουτάνα όλα” δεν καλύπτει ούτε τα μισα.